بدون شک، همه شما برای یکبار هم که شده واژه پیمانکاری ساختمان را شنیده اید و به محض شنیدن این واژه، اولین سوالی که به ذهنتان خطور می کند این است که پیمانکاری ساختمان یعنی چه؟ همان طور که از نام این واژه مشخص است، از این واژه، در صنایع ساخت و ساز، استفاده می شود. در واقع به هر نیروی متخصص و کاربلدی که به منظور تسریع در عملیات های ساختمان بکار گرفته می شوند پیمانکار ساختمان و به مجموعه فعالیت آن ها، پیمانکاری ساختمان می گویند.
به عبارت دیگر، پیمانکاری ساختمان یعنی گردهم آمدن مجموعه ای از نیروهای متخصص و کاربلد در کنار هم و فراهم آوردن تجهیزات لازم برای پیشبرد هرچه بهتر و سریع تر پروژه های ساختمانی. حال، برای پیشبرد سریع و دقیق این نوع پروژه ها، یکسری وظایف وجود دارد که در حوزه مهندسی می باشد. این وظایف را هم یک فرد و هم یک شرکت حقوقی می توانند انجام دهند.
مجموعه وظایف و شرایطی که بر عهده پیمانکار است را در قراردادی به نام قرارداد پیمانکاری ساختمان، منعقد می کنند که این قرارداد بین کارفرما و پیمانکار به توافق می رسد. از جمله شرایط و ضوابطی که در این قرارداد درج می شود شامل زمان تحویل پروژه، زمان دریافت حقوق، مقدار و هزینه ابزارآلات مورد نیاز، نوع مواد و مصالح، چگونگی انجام پروژه و … می باشد.
پیمانکاری ساختمان و انواع آن
اگر بخواهیم به زبان ساده، واژه پیمانکاری ساختمان را تعریف کنیم باید بگوییم به هر فعالیت مهندسی که در حوزه ساخت و ساز به منظور اجرا و ساخت یک ساختمان مسکونی، تجاری یا صنعتی انجام می گیرد پیمانکاری ساختمان می گویند. از جمله این فعالیت ها می توان به خاکبرداری، خاکریزی، زیرسازی و … اشاره کرد. بنابراین، فقط تنها، مهندسان عمران نیستند که وظیفه پیمانکاری ساختمان را بر عهده می گیرند. از دیگر شاخه های مهندسی مربوط به این حوزه می توان به مهندسان معماری، برق، مکانیک، کشاورزی، طراح و … اشاره کرد. برای هر کدام از این مهندسین، نقش و وظیفه ای خاص در عملیات های ساختمانی وجود دارد.
به همین دلیل، این واژه یکی از رایج ترین واژه ها در دنیای مهندسی می باشد. از آنجایی که به پیمانکار، مسئولیت و وظایفی سپرده شده و طی یک قرارداد رسمی به ثبت می رسد، لذا حس مسئولیت پذیری و متعهد بودن یکی از مهم ترین ویژگی های این افراد است که داشتن آن برای تمام پیمانکاران، الزامی است.
در واقع یک پیمانکار باید بتواند با مدیریت مالی و زمانی، پروژه را طبق زمانی که در قرارداد، تعیین شده، به اتمام برساند.
پیمانکار ساختمان به چه کسی گفته میشود؟
همانطور که اشاره نمودیم پیمانکار، نماینده کارفرما در حین اجرای پروژه است. لذا یکسری وظایف و مسئولیت هایی دارد که محدوده این مسئولیتها بستگی به نوع قرارداد پیمانکاری دارد که بین او و کارفرما منعقد شده است. برخی از کافرماها تمام مسئولیت پروژه را بر عهده پیمانکار می گذارند که به این قرارداد، قرارداد پیمانکاری عمومی می گویند. بنابراین در چنین قراردادهایی، پیمانکار وظیفه دارد بر تمام مراحل اجرای پروژه، نظارت داشته باشد.
ولی برخی از قراردادهای پیمانکاری، جزئی هستند. یعنی یک وظیفه خاص به پیمانکار، سپرده می شود و پیمانکار وظیفه دارد فقط به همان مسئولیت خود بپردازد. با این حال، یک سری وظایف کلی بر عهده پیمانکاران است که عبارتند از:
- داشتن برنامه ریزی برای پیشرفت بهتر و سریع تر پروژه
- تهیه یک جدول زمان بندی دقیق که شامل تمام مراحل اجرای پروژه از ابتدا تا انتهای پروژه می باشد.
- تمام پیمانکاران باید قدرت تصمیم گیری سریع، صریح و درست را داشته باشند.
- استخدام صحیح کارکنان و پرسنل پروژه
- تمام عملیات ساختمانی را طبق نقشه های فنی و اجرایی، جلو ببرد.
- با تمام قوانین و مقررات ساخت و ساز آشنا باشد.
- به صورت قانونی تمام مراحل ساخت و ساز را انجام دهد.
- تمام اصول ایمنی را رعایت کند و در برابر هرگونه حادثه ای، مسئولیت پذیر باشد.
- حتما تمام مراحل اجرای پروژه را به صورت حضوری، نظارت کند.
- برای تهیه مصالح و منابع مورد نیاز، برنامه ریزی داشته باشد.
- مسئولیت پذیری در قبال تجهیزات ساختمانی و نیروهای انسانی از دیگر وظایف مهم این افراد است.
- حتما باید ماهرترین و باتجربه ترین مهندسان و تیم پیمانکاری را بکار گیرد.
- با حس مسئولیت پذیری اش، باید بهترین مصالح را برای پروژه استفاده کند.
- باید خلاق باشد تا حین پروژه، خلاقیت به خرج دهد.
انواع پیمانکاری ساختمان
مطمئنا تا اینجای مطلب، دریافتید که پیمانکاری ساختمان یک شغل گسترده و شامل شاخه های مختلف مهندسی است. لذا مهندسان مختلفی می توانند به عنوان پیمانکار بر روی یک پروژه، فعالیت داشته باشند. به همین دلیل، شرکت هایی که به عنوان پیمانکاری ساختمان مشغول هستند متشکل از مهندسان متخصص و حرفه ای می باشند.
اصلا، هر شرکت پیمانکاری که بخواهد پروژه مورد نظر را به بهترین شکل ممکن و در سریع ترین زمان و با بالاترین کیفیت به کارفرما تحویل دهد باید هر قسمت از اجرای پروژه را به گروهی بسپارد. مثلا گروهی را برای خاکبرداری، گروهی را برای تامین مصالح، گروهی را برای تامین تجهیزات و ابزارآلات و … در نظر بگیرد.
بنابراین اگر قصد پیمانکاری ساختمان مثلا پیمانکاری ساخت ویلا در شمال را دارید باید با توجه به نوع پروژه و بزرگی آن، از یکسری پیمانکاران، دعوت به همکاری کنید. از جمله مهندسان و پیمانکاران مورد نیاز برای پروژه های ساختمانی عبارتند از:
- پیمانکاران برای تخریب و خاکبرداری: این پیمانکاران، اولین پیمانکارانی هستند که در محل پروژه، حضور می یابند. چرا که پایه ترین مرحله آغاز پروژه بر عهده این افراد است. لذا حضور این افراد در زمان پیمانکاری ساخت ویلا در شمال یا هر پروژه ساخت و ساز دیگری، الزامی است.
- پیمانکاران برای آرماتور بندی و بتن ریزی: از آنجایی که این مرحله از ساخت و ساز، مهم ترین بخش پروژه، تلقی می شود همواره به مهندسان پیمانکار حرفه ای و ماهر، سپرده می شود. آرماتوربندی شامل بتن ریزی و آرماتوربندی شناژ، سقف و ستون می باشد.
- پیمانکاران برای لوله کشی و تاسیسات اعم از آب، برق و گاز: لوله کشی ساختمان یکی دیگر از مراحل پروژه های ساخت و ساز است که بعد از اتمام سفت کاری ساختمان شروع و تا پایان پروژه، ادامه دارد.